کسانی که در ایران قصد دارند تا سرمایه‌ی خود را بر روی سهام‌های شرکت‌های مختلف سرمایه‌گذاری کنند، باید از بازارهای بورس و فرابورس استفاده نمایند. هر کدام از این بازارها دارای ویژگی‌های خاصی هستند و ورود به آن‌ها به عنوان سرمایه‌پذیر و یا سرمایه‌گذار، منوط به رعایت شرایط و ضوابط مشخصی می‌باشد. در این مقاله قصد داریم تا تفاوت‌های اصلی بازارهای بورس و فرابورس را به شما توضیح دهیم. اگر شما هم علاقه دارید تا با 2 بازار فوق، بیشتر آشنا شوید، تا پایان با ما همراه باشید.
شرکت‌ها برای ورود به بازار بورس باید حائز شرایط خاصی باشند و قوانین مختلفی را رعایت کنند.
بازار بورس، از جمله بازارهای مالی معتبر ایران می‌باشد که طی دهه اخیر در ایران، کاربران زیادی را به خود جلب کرده است. این بازار در سه شاخه‌ی مختلف فعالیت می‌کند. این سه شاخه عبارتند از؛ بورس کالا، بورس ارز و بورس اوراق بهادار.
در بورس کالا، محصولات فیزیکی مورد معامله قرار می‌گیرند و در بورس ارز، واحد پولی کشور‌های مختلف را معامله می‌کنند اما در بورس اوراق بهادار، شرکت‌های مختلف، سهام‌های خود را به صورت گواهی سپرده، گواهی سهام، اوراق خزانه و… به متقاضیان می‌فروشند.
نکته‌ای دیگر اینکه، شرکت‌هایی که قصد ورود به بازار بورس را دارند، باید تمامی شرایط احراز بازار فوق را داشته باشند و قوانین آن را نیز رعایت نمایند.
نکته آخر اینکه، شرکت‌ها پس از ورود به بازار بورس و عرضه سهام خود در این بازار، می‌توانند از مزایای متعددی مانندِ دریافت اعتبار، معافیت مالیاتی و… بهره‌مند شوند. به همین دلیل، بسیاری از شرکت‌ها در ایران علاقه دارند تا وارد بازار بورس گردند و با استفاده از مزایای فوق، موفقیت‌های مالی کسب نمایند.
یکی دیگر از بازارهای سرمایه‌گذاری تاسیس شده در ایران، بازار فرابورس می‌باشد. این بازار که در سال 1387 شروع به کار کرده است را بازار OTC نیز می نامند. بازار فرابورس یکی از زیرمجموعه‌های بازار بورس و اوراق بهادار می‌باشد و در زمینه فروش سهام‌های شرکت‌های مختلف فعالیت می‌کند.
تفاوت بازار بورس و فرابورس در این می‌باشد که بازار بورس، قوانین بسیار دشواری را برای ورود شرکت‌های مختلف تعیین کرده است و به همین دلیل، برخی از شرکت‌ها به دلیل عدم تامین منابع مالی نمی‌توانند در ابتدا سهام خود را در بورس عرضه کنند. در مقابل، قوانین سازمان فرابورس انعطاف پذیری بیشتری دارند. بدین ترتیب، شرکت‌هایی که نمی‌توانند به بازار بورس وارد شوند، اوراق بهادار خود را در فرابورس به فروش می‌رسانند.
در پاراگراف‌های قبل، به برخی از تفاوت‌های بازارهای بورس و فرابورس اشاره کردیم. در این بخش قصد داریم تا تفاوت‌های بازارهای فوق را به صورت جامع مورد بررسی قرار دهیم.
تفاوت‌های بازارهای بورس و فرابورس عبارتند از؛
اساسی ترین تفاوت بین بازارهای بورس و فرابورس، نحوه‌ی پذیرش شرکت‌ها می‌باشد. قوانین بازار بورس برای پذیرش شرکت‌های مختلف، بسیار دشوار است اما قوانین بازار فرابورس انعطاف پذیر می باشند. به همین دلیل، شرکت هایی که توانایی و اجازه ورود به بازار بورس را ندارند(عدم تامین منابع مالی، پذیرش شرکت‌های کوچک)، سهام خود را از طريق فرابورس با رعایت ضوابط این بازار به متقاضیان عرضه می کنند.
ارزش مالی شرکت‌های بورسی نسبت به شرکت‌های حاضر در فرابورس بیشتر می‌باشد.
یکی دیگر از تفاوت‌های بزرگ بازارهای بورس و فرابورس در تعداد بازارهای زیرمجموعه هر کدام از آن‌ها می باشد.
بورس اوراق بهادار تهران را می‌توان اصلی‌ترین بازار اوراق بهادار در نظر گرفت. در حقیقت، شاخص کل بورس که معیاری برای عملکرد بازار سهام شناخته می‌شود نمایان‌گر تغییرات شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران است. این بازار دارای چندین شاخص مهم و تاثیرگذار است.
در بورس تهران انواع اوراق بهادار مانند سهام، اوراق بدهی، اوراق مشتقه (قراردادهای آتی و اختیار معامله) و صندوق‌های سرمایه گذاری معامله می‌شود.
بازارهای زیرمجموعه فرابورس شامل «بازار اول»، «بازار دوم»، «بازار پایه زرد»، «بازار پایه نارنجی»، «بازار پایه قرمز»، «بازار سوم یا بازار عرضه»، «بازار دارایی فکری»، «بازار شرکت‌های کوچک و متوسط (SME)»، «بازار ابزارهای نوین مالی»، «بازار مشتقات» و «بازار توافقی» است. در ادامه موارد مهم از این لیست را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
در بازارهای اول و دوم فرابورس، معاملات سهام شرکت‌های سهامی عام و شرکت‌های تعاونی سهامی عامی انجام می‌شود که شرایط مورد نیاز برای ورود به این بازار را داشته باشند.
شرکت‌هایی که شرایط لازم برای ثبت در بازارهای اول و دوم بورس و فرابورس را ندارند، بسته به شرایط خود در یکی از بازارهای پایه فرابورس یعنی بازار پایه زرد، نارنجی یا قرمز قرار می‌گیرند.
بازار عرضه فرابورس محلی برای عرضه اوراقی است که نتوانسته‌اند مجوز پذیرش دریافت کنند. علاوه بر این پذیره‌نویسی‌ها هم در این بازار انجام می‌شوند. لازم به‌ذکر است معاملات ثانویه اوراق در این بازار انجام نمی‌شود و بازار سوم صرفا محل عرضه اوراق است.
برخی از صندوق‌های سرمایه‌گذاری از جمله لبخند فارابی، اوراقی مانند اسناد خزانه اسلامی و تسهیلات مسکن از جمله ابزارهای نوین مالی به‌شمار می‌روند که در بازار ابزارهای نوین مالی فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرند.
در حال حاضر اوراق اختیار فروش تبعی به‌عنوان یکی از زیرمجموعه‌های بازار مشتقات فرابورس در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرد. لازم به ذکر است اوراق اختیار فروش تبعی به دو دسته کلی «بیمه سهام» و «تامین مالی» تقسیم می‌شوند.
شرکت‌های حاضر در فرابورس می‌توانند به راحتی از بانک‌های مختلف، اعتبار دریافت کنند.
سومین تفاوت بازارهای بورس و فرابورس، ارزش سهام‌های شرکت‌های حاضر در هر کدام از این بازارها می‌باشد. شرکت‌های بورسی معمولا ارزش سهام بیشتری نسبت به شرکت‌های حاضر در فرابورس دارند اما سازمان بورس اوراق بهادار، به‌عنوان نهاد ناظر بر فعالیت‌های مالی و عملیاتی شرکت‌های بورس و فرابورس، نظارت کامل دارد.
فرآیند دریافت اعتبار از بانک توسط شرکت های حاضر در فرابورس نسبت به شرکت های بورسی آسان تر می باشد. از طرفی دیگر، میزان مالیات شرکت های بورسی 10 درصد و میزان مالیات شرکت هایی که در فرابورس حضور دارند 5 درصد از سایر شرکت هایی که در هیچ کدام از بازارها حضور ندارند پایین تر است.
آخرین تفاوت بازارهای بورس و فرابورس، زمان فعالیت آن‌ها می‌باشد. مدت زمان فعالیت بازار فرابورس نسبت به بازار بورس، منعطف‌تر و بیشتر است.
بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می‌کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.
در این مقاله، اطلاعاتی جهت آشنایی در مورد بازارهای بورس و فرابورس به شما ارائه دادیم. اگر شما مدیر یک شرکت بورسی و یا یک شرکت فرابورسی هستید و می‌خواهید به بهترین شکل ممکن به امور مربوط به سرمایه‌گذاران خود رسیدگی کنید، می توانید از سیستم مدیریت امور سهامداران و پورتال سهامداران شرکت رایورز استفاده نمایید.
آنچه در این مقاله میخوانید
سوالی دارید از ما بپرسید
تلفن: ۸۴۳۶۳۰۰۰-۰۲۱
خیابان خالد اسلامبولی (وزرا) خیابان هجدهم شماره ۳۰
خیابان ولیعصر نرسیده به توانیر خیابان لنکران شماره ۵
۰۲۱−۸۴۳۶۳۰۰۰
info@rayvarz.com
