معمای بی تاثیری تحریم و دلار بر بازار دیجیتال

بازار موبایل و رایانه در ایران تابع قوانین خاصی است که الگو و نمونه خارجی ندارد. رفتار این بازار گاه حتی بر خلاف دنیا است. برای مثال زمانیکه فروش کم می‌شود قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد و زمانیکه فروش بالا می‌رود قیمت‌ها هم بالا می‌رود. خریداران ایرانی هم رفتار خاص خود را دارند. وقتی قیمت‌ها بالا می‌رود بیشتر خرید می‌کنند از ترس آنکه شاید گرانتر شود، اما وقتی قیمت‌ها پایین می‌آید کسی خرید نمی‌کند به امید آنکه شاید ارزانتر هم بشود.

اما گذشته از تفاوت رفتاری بازار موبایل با دنیای خارج شواهد نشان می‌دهد که دو خبر مهم در حوزه بازار ICT همچنان زمینه را برای کاهش و اصلاح قیمت‌ها در این بازار فراهم نکرده است.

چندی پیش خبری آمد مبنی بر این که آمریکا تحریم واردات محصولات دیجیتالی از جمله موبایل و کامپیوتر را به ایران آزاد کرده است. اگرچه بلافاصله انواع و اقسام واکنش‌ها آغاز شد که رفع این تحریم‌ها هیچ اثری بر بازار موبایل و کامپیوتر ایران نخواهد داشت چراکه تا پیش از این نیز محصولات آمریکایی به سهولت و به میزان کافی وارد کشور می‌شود. شاید این موضوع در نگاه اول درست به نظر برسد اما واقعیت آن است که در زمان تحریم، ما از کشور واسطه‌ای به نام امارات متحده عربی استفاده می‌کردیم که با رفع این تحریم‌ها لازم به پرداخت پولی برای دور زدن تحریم‌ها نیست. در واقع دلالی امارات میان ایران و آمریکا حذف شده و مبادلات بی واسطه می‌شود. اما گویی سود خوبی گیر برخی واردکنندگان و فروشندگان می‌آید که به کل حذف تحریم‌ها را بی‌فایده می‌دانند. به هر حال این وظیفه دستگاه‌های مسوول است که زمینه را برای کاهش سودهای کلان واردکنندگان به نفع مصرف‌کنندگان به عمل آورند.

اما گذشته از خبر مذکور چند روزی است که قیمت انواع ارز با شکست پی‌درپی مواجه شده و این سقوط قیمت‌ها ظاهرا ادامه نیز خواهد داشت. در گذشته رسم بر این بود که به محض افزایش چند ریالی قیمت دلار اگر به بازار لوازم دیجیتال مراجعه می‌کردید با اصلاح قیمت‌ها در لحظه مواجه می‌شدید.
بحث کردن با فروشنده که مگر شما محصول خود را به قیمت هم‌اکنون خریده‌اید که قیمت خود را افزایش می‌دهید نیز کاملا‌ً بی فایده بود. نهادهای نظارتی هم عملکرد محسوسی نداشتند. جالب آن که قیمت‌ دلار تعدیل هم که می‌شد برخی فروشندگان اعلام می‌کنند که محصول خود را با قیمت گران قبلی خریده‌اند و امکان کاهش قیمت را ندارند چرا که ضرر می‌کنند. بنابراین برنده کاهش یا افزایش قیمت دلار برخی از فروشندگان سودجو هستند که از هر طرف به موضوع بنگرید حق را به خود می‌دهند.  به این ترتیب در خلاء فعالیت قوی نهاد‌های صنفی و نظارتی، گویی چیزی به نفع خریداران تمام نشده و امیدی به اصلاح قیمت‌ها نمی‌توانند داشته باشند.