• English
ورود
Generic selectors
Exact matches only
Search in title
Search in content
Post Type Selectors
products
post
page
acf-post-type
articles
agencies
notic_wpyticket
tablepress_table
webinars
podcasts
videos
solutions
products
acf-taxonomy
news
certificate

راهنمای خرید نرم افزار اتوماسیون اداری

انتخاب صحیح و خرید نرم افزار اتوماسیون اداری که در عمل نیازهای سازمان شما را پوشش دهد؛ تنها با مقایسه فهرستی از ویژگی‌های آن محصول امکان‌پذیر نیست. فراموش نکنید که خرید نرم افزارهای سازمانی فراتر از یک محصول، انتخاب یک راهکار است. راهکاری که به عنوان مثال باید به کارمندان کمک کند تا فرآیند انجام کاری را ساده کرده، هزینه‌ای را کنترل کرده یا ریسک‌هایی را کاهش دهند. بر این اساس انتخاب یک سیستم اتوماسیون اداری بهینه، باید فراتر از بررسی ویژگی‌های استاندارد، بر اساس تجربه واقعی و قابلیت اجرایی آن محصول باشد.

در این مقاله بررسی می‌کنیم که چه سوالاتی را از ارائه‌کننده محصول بپرسید؛ چگونه نیازهای واقعی سازمان خود را مشخص کنید؛ چطور معیارهای مشخصی را بر اساس این نیازها تعیین کنید؛ و در نهایت چطور یک نرم افزاری مناسب را برای سازمان خود انتخاب کنید.

همین‌طور اگر فرصت مطالعه عمیق این مقاله را ندارید؛ به چک‌لیست خلاصه ارائه شده در انتهای مقاله مراجعه کنید. این چک لیست منبع خوبی برای پرسیدن سوالات ضروری در جلسه دمو محصول است.

برای چه سازمانی؟ شناسایی نیازهای کلی

پیش از بررسی ویژگی‌ها و قیمت نرم افزار اتوماسیون اداری باید به سراغ سوالات مهم‌تری بروید. اینکه این نرم افزار قرار است توسط چه کسانی استفاده شده و باید چه مسائلی را حل کند. به عبارت دیگر قبل از انتخاب محصول، نیاز دقیق سازمان خود را مشخص کنید. همچنین در این نیازسنجی فرهنگ کاری سازمان را در نظر داشته باشید.

تجربه نشان داده که معمولا خریداران نرم افزار اتوماسیون اداری در یکی از الگوهای رایج (پرسونا) زیر قرار می‌گیرند. البته معمولا سازمان شما دقیقا در یک پرسونای کاملا مشابه نیست؛ با این حال بررسی موارد زیر می‌تواند در درک شرایط واقعی سازمان به شما کمک کند.

پرسونای ۱: سازمان‌های بزرگ با ساختار رسمی و گردش مکاتبات سنگین

نیاز محوری این سازمان‌ها مواردی مثل کنترل، انطباق، بایگانی مطمئن و ردیابی مکاتبات است.

ویژگی‌های نرم افزاری مورد توجه در این زمینه نیز سطح دسترسی دقیق، گزارش‌های حسابرسی، پشتیبانی از امضای دیجیتال و فرآیندهای چندمرحله‌ای است.

بنابراین اگر شما چنین سازمانی هستید باید هنگام خرید نرم افزار اتوماسیون اداری مطمئن شوید که این سیستم می‌تواند فرآیندها را بدون نیاز به کدنویسی جدید و در چارچوب سیاست‌های رسمی پیاده کند.

پرسونای ۲: شرکت‌های متوسط یا در حال رشد

نیاز محوری این سازمان‌ها مواردی مثل افزایش بهره‌وری، کاهش وابستگی به کاغذ و هماهنگی بین تیم‌ها است.

بر همین اساس ویژگی‌های نرم افزاری مورد توجه آنها مواردی مثل رابط کاربری ساده، استقرار سریع و یکپارچگی با ابزارهای موجود خواهد بود.

اگر شما مسئول انتخاب اتوماسیون اداری برای چنین سازمانی هستید؛ باید مطمئن شوید که تیم‌تان واقعا از سیستم استفاده کرده و آن را بعد از چند هفته کنار نمی‌گذارد.

پرسونای ۳: شرکت‌های فناور، پروژه‌محور یا دارای تیم‌های پراکنده

در چنین سازمان‌هایی مواردی مثل همکاری آنلاین، دسترسی امن از راه دور و اتصال به سامانه‌های دیگر (ERP، CRM، سامانه ارسال پیام) به عنوان نیازهای محوری مورد توجه است.

نتیجه این نیازها در قالب ویژگی‌های نرم افزاری همچون API باز، معماری ابری، نسخه موبایل و موارد مشابه خودنمایی می‌کند.

اگر به دنبال خرید اتوماسیون اداری برای چنین سازمانی هستید؛ باید مطمئن شوید که سیستم انتخابی انعطاف کافی برای ادامه کار در صورت تغییر سایر ابزارهای فعلی را دارد.

در نهایت شناخت دقیق ویژگی‌های هر سازمان باعث می‌شود هنگام بررسی نرم افزارها، از وسوسه «بیشترین امکانات با کمترین قیمت» فاصله بگیرید؛ و به تناسب محصول با فرهنگ سازمان و کاربردی بودن آن بیشتر فکر کنید.

تصمیم‌گیری بر اساس ماتریس نیازها

نه فقط در مورد خرید نرم افزار اتوماسیون اداری، بلکه در مورد اغلب سیستم‌های سازمانی، انتخاب محصول بر اساس احساس، پیشنهاد همکاران یا ظاهر رابط کاربری، از بزرگ‌ترین و البته متداول‌ترین اشتباهات خریداران است. این در حالی است که یک خرید خوب، بر اساس تصمیمی داده‌محور ایجاد می‌شود. به این معنا که انتخاب شما باید بر اساس اولویت‌های واقعی و قابل اندازه‌گیری سازمان‌تان باشد.

معیارهای خرید نرم افزار اتوماسیون اداری

خرید نرم افزار اتوماسیون اداری بر اساس امتیازدهی به معیارها

یکی از روش‌های خوب انجام این کار، طراحی ماتریس نیازها است. ابزاری ساده اما موثر که کمک می‌کند تا نیازها و خواسته‌ها را به عدد بیان کرده و میان آنها تعادل ایجاد کنید.

در ادامه روش گام به گام طراحی ماتریس نیازها را مرور می‌کنیم.

گام ۱: تعریف معیارهای کلیدی

در جدول زیر شش معیار کلیدی مطرح شده که معمولا در تمام سازمان‌ها اهمیت دارند. البته میزان اهمیت آنها از سازمانی به سازمان دیگر می‌تواند متفاوت باشد. بنابراین می‌توانید وزن پیشنهادی به هر معیار را با توجه به شرایط سازمان خود تغییر دهید.

معیارتوضیح کوتاهوزن (%)
امنیت و انطباقنحوه کنترل دسترسی، رمزنگاری، ثبت لاگ و انطباق با سیاست‌های سازمان20
یکپارچگی با سایر سیستم‌هاامکان اتصال به ایمیل، حسابداری، HR، CRM و دیگر ابزارهای روزمره15
تجربه کاربری و موبایلسهولت استفاده، نسخه موبایل و پذیرش کاربران15
گزارش‌گیری و داشبوردتوانایی تولید گزارش‌های مدیریتی و شاخص‌های عملکرد15
هزینه کل مالکیتمجموع هزینه‌های لایسنس، استقرار، پشتیبانی و آموزش در بازه سه‌ساله20
پشتیبانی و تداوم سرویسکیفیت پاسخ‌گویی و برنامه توسعه نرم افزار15

گام ۲: امتیازدهی به هر گزینه

در گام دوم به هر نرم افزار، در هریک از معیارهای مشخص شده، امتیازی بین ۰ (بسیار ضعیف) تا ۵ (عالی) دهید. این امتیاز میزان کیفیت نرم افزار را در آن معیار مشخص می‌کند. سپس امتیاز هر معیار را در وزن مربوط به آن ضرب کنید. در پایان اعداد به دست آماده را جمع کرده تا امتیاز نهایی نرم افزار مدنظر مشخص شود.

مثال:

  • امنیت: ۴ (وزن ۲۰٪ → ۰.۸)
  • یکپارچگی: ۳ (وزن ۱۵٪ → ۰.۴۵)
  • تجربه کاربری: ۴ (وزن ۱۵٪ → ۰.۶)
  • گزارش‌گیری: ۳ (وزن ۱۵٪ → ۰.۴۵)
  • هزینه مالکیت: ۵ (وزن ۲۰٪ → ۱.۰)
  • پشتیبانی: ۲ (وزن ۱۵٪ → ۰.۳)
    • جمع امتیاز کل = ۳.۶ از ۵

گام ۳: تحلیل نتایج

عدد به دست آمده در گام قبلی می‌تواند در تصمیم اولیه شما موثر باشد. با این حال این اعداد به تنهایی انتخاب نهایی را مشخص نمی‌کنند. به عنوان مثال اگر نمره امنیت و پشتیبانی بیش از حد پایین باشد؛ هیچ نمره بالایی در بخش‌های دیگر مثل طراحی رابط کاربری یا هزینه مالکیت، نمی‌تواند آن را جبران کند.

از سویی تجربه ثابت کرده که سیستم‌هایی با امتیاز متوازن در بخش‌های مختلف معمولا گزینه‌های قابل اعتمادتری هستند.

گام ۴: جمع‌بندی و تصمیم تیمی

دغدغه‌ها، نیازها و نگرانی‌های تیم‌های مختلف یک سازمان در مورد نرم افزار اتوماسیون اداری معمولا متفاوت است. بنابراین برگزاری یک جلسه مشترک میان مدیران تیم‌هایی مثل فناوری اطلاعات، اداری، مالی، منابع انسانی و…، برای اخذ یک تصمیم تیمی می‌تواند مفید باشد. در واقع نتیجه چنین جلسه‌ای تصمیمی مشترک و قابل دفاع خواهد بود.

ویژگی‌های کلیدی نرم افزار اتوماسیون اداری

قبلا در مقاله «اتوماسیون اداری چیست؟» با جزئیات کافی درباره ویژگی‌های این محصولات صحبت کرده‌ایم. با این حال می‌خواهیم در این مقاله هم به‌طور خلاصه مهم‌ترین ویژگی‌های نرم افزار اتوماسیون اداری را مرور کنیم. اما پیش از ورود به این لیست، فراموش نکنید که مهم‌تر از وجود یک ویژگی یا قابلیت در نرم افزار، نحوه عملکرد آن است. بر همین اساس در معرفی هر ویژگی به مرور سوالاتی می‌پردازیم که هنگام خرید نرم افزار اتوماسیون اداری می‌توانید از ارائه‌دهنده بپرسید.

طراحی فرآیند گردش کار

اغلب سیستم‌های اتوماسیون اداری از این ویژگی پشتیبانی می‌کنند. با این حال یک سیستم طراحی فرآیند خوب نیازمند جزئیات کافی است. بنابراین اگر به این ویژگی نیاز دارید؛ پرسیدن سوالات زیر را در نظر داشته باشید.

  • آیا می‌توان فرآیند را بدون نیاز به واحد فنی، طراحی و ویرایش کرد؟
  • آیا سیستم از گردش کارهای شرطی پشتیبانی می‌کند؟ (مثلا در صورت غیبت مدیر، کار به معاون او ارجاع شود.)
  • تغییر در یک گردش کار فعال چه تبعاتی دارد؟ (نیاز به توقف کل سیستم یا می‌توان تدریجی اعمال کرد؟)

یکپارچگی با سیستم‌های دیگر

در بسیاری از سازمان‌ها اتوماسیون اداری تنها سیستم مورد استفاده نیست. در واقع یک سازمان به مجموعه‌ای از سیستم‌ها نیاز دارد؛ و در این شرایط امکان اتصال و تبادل داده میان این سیستم‌ها اهمیت بالایی پیدا می‌کند. در مورد این ویژگی هم پرسیدن سوالات زیر را در نظر داشته باشید.

  • آیا محصول API باز و مستند دارد؟ یا فقط امکان خروجی اکسل فراهم است؟
  • آیا تبادل داده با ایمیل سازمانی یا سامانه منابع انسانی به‌صورت خودکار انجام می‌شود؟
  • در صورت قطع ارتباط با سرویس دیگر، چه سازوکاری برای همگام‌سازی مجدد وجود دارد؟

مدیریت اسناد و بایگانی

مهم‌ترین ویژگی اتوماسیون اداری یعنی مدیریت اسناد و بایگانی را فراموش نکنید. این ویژگی فراتر از ابزاری برای ثبت و ذخیره اسناد، باید کنترل‌کننده جریان اسناد باشد. پرسش‌های مهم در مورد این ویژگی شامل موارد زیر است.

  • آیا اسناد نسخه‌بندی می‌شوند؟ اگر نسخه‌ای حذف یا ویرایش اشتباه شد؛ امکان بازگردانی وجود دارد؟
  • جستجو بر چه اساسی است؟ فقط بر اساس شماره نامه یا محتوای فایل هم قابل جستجو است؟
  • آیا سیستم از فرمت‌های مختلف (PDF، تصویر، متن، فایل‌های آفیس) پشتیبانی می‌کند؟

امنیت و کنترل دسترسی

امنیت اگرچه در ظاهر یک ویژگی کاربردی نیست؛ اما ضعف در این ویژگی می‌تواند حتی خرید بهترین نرم افزار اتوماسیون اداری را منتفی کند. امنیت فقط رمز عبور قوی نیست؛ بلکه ترکیبی از سطح دسترسی، ردیابی و انطباق با سیاست‌های سازمانی است. بنابراین در این زمینه با پرسیدن سوالات زیر به دنبال پاسخ مطلوب باشید.

  • سطوح دسترسی قابل تعریف در سطح پوشه، نامه و… هستند؟
  • لاگ کامل از اقدامات کاربران نگهداری می‌شود؟ و قابل گزارش‌گیری است؟
  • در صورت نیاز می‌توان دسترسی‌ها را به‌صورت موقت یا زمان‌دار تنظیم کرد؟

تجربه کاربری و نسخه موبایل

بهترین نرم افزارها هم اگر قابلیت استفاده ساده و راحت توسط کاربران را نداشته باشند؛ بی‌ارزش می‌شوند. بنابراین مهم است که نرم افزار اتوماسیون اداری انتخاب شده بتواند ویژگی‌هایش را در قالب یک رابط کاربری قابل درک و ساده ارائه دهد. پرسیدن سوالات زیر در این زمینه می‌تواند راهگشا باشد.

  • کاربر با چند کلیک می‌تواند نامه‌ای را ثبت و ارسال کند؟
  • آیا محیط نرم افزار برای کاربر غیر‌فنی قابل فهم است یا نیاز به آموزش طولانی دارد؟
  • آیا نسخه موبایل فقط نمایشی است یا تمام عملکردها را دارد؟

فراموش نکنید که پذیرش سیستم از سمت کاربران، تعیین‌کننده موفقیت چنین پروژه‌ای است. تجربه نیز ثابت کرده که سیستم‌های ساده‌تر با کارایی متوسط معمولا موفق‌تر از نرم افزارهای کامل اما با کاربری پیچیده هستند.

سناریوهای پیاده‌سازی و ریسک‌های واقعی

احتمالا تا اینجای مقاله به انتخاب نرم افزار اتوماسیون اداری مدنظر خود بسیار نزدیک شده‌اید. با این حال انتخاب نرم افزار نیمی از مسیر موفقیت استقرار اتوماسیون اداری در یک سازمان است. بنابراین پس از این شما وارد چالش پیاده‌سازی و پذیرش واقعی آن در سازمان خواهید شد. چالشی که معمولا از گام اول پیچیده است. چراکه این پروژه‌ها معمولا با شور و شوق بالا شروع شده و بعد از مدتی رها می‌شوند. این مسئله نیز اغلب ناشی از بی‌توجهی به طراحی فرآیند مناسب برای پیاده‌سازی سیستم در سازمان است.

سناریوهای پیاده‌سازی و ریسک‌های واقعی اتوماسیون اداری

آشنایی با سناریوهای پیاده‌سازی و ریسک‌های واقعی نرم افزار اتوماسیون اداری

در ادامه سه رویکرد متداول برای پیاده‌سازی نرم افزارهای سازمانی را بررسی می‌کنیم. هریک از این مدل‌ها برای سازمان مشخصی مناسب هستند. بنابراین می‌توانید با توجه به وضعیت سازمان خود، یکی از گزینه‌های مناسب یا نسخه‌ای ترکیبی را انتخاب کنید.

شروع کوچک و گسترش تدریجی

نکته کلیدی در این رویکرد، اجرای نرم افزار در یکی از واحدهای مستعد به صورت نمونه و توسعه تدریجی آن به سایر واحدها است.

مزایایی مثل هزینه و ریسک پایین‌تر، یادگیری تدریجی سازمان و امکان اصلاح تنظیمات پیش از گسترش کامل سیستم این رویکرد را مفید کرده است.

از سویی نیاز به صبر مدیریتی و برنامه‌ریزی منظم برای فازهای بعدی، و احتمال ایجاد دوگانگی موقت بین روش‌های سنتی و جدید از چالش‌هایی است که باید در نظر بگیرید.

به‌طور خلاصه این رویکرد در سازمان‌های بزرگ و دولتی که فرآیندهای رسمی و مقاومت کارکنان بالاست؛ می‌تواند انتخابی مناسب باشد.

اجرای نسخه حداقلی ولی کاربردی

رویکرد مناسب دیگر اجرای سیستم اتوماسیون اداری با تمرکز بر چند ویژگی اصلی است. مثلا ثبت و گردش نامه‌ها یکی از انتخاب‌های خوب در این زمینه است که هم یادگیری ساده‌‎ای دارد؛ هم ارزش افزوده بالایی در سازمان ایجاد می‌کند.

دستیابی سریع به نتایج قابل لمس، افزایش انگیزه و پذیرش کاربران و امکان باز طراحی سریع فرآیندها بر اساس بازخورد اولیه از مزایای این رویکرد است.

البته نیاز به تیمی تصمیم‌گیر و سریع در داخل سازمان و احتمال تغییرات مکرر در نسخه‌های بعدی نیز چالش‌هایی است که در این رویکرد باید مدیریت شود.

این رویکرد برای شرکت‌های خصوصی منعطف و روبه‌رشد با اندازه متوسط معمولا گزینه مناسبی است.

همه‌چیز در یک روز

در این روش با خرید نرم افزار اتوماسیون اداری، سیستم قدیمی به‌طور کامل متوقف شده و همه فعالیت‌ها در سیستم جدید اجرا خواهد شد.

مزیت اصلی این روش همین جایگزینی کامل سیستم‌های قدیمی با اتوماسیون جدید در یک تاریخ مشخص است. همچنین مزایایی مثل حذف سریع روش‌های سنتی و مرز مشخص بین قبل و بعد فعال شدن سیستم را نیز باید در نظر داشته باشید.

با این حال این روش نیاز به آموزش و پشتیبانی سنگین و مداوم دارد. از سویی احتمال بروز خطا و افت بهره‌وری در هفته‌های اول وجود دارد. نیاز جدی به تست‌های پیش از راه‌اندازی نیز از چالش‌های دیگری است که باید به آن توجه داشته باشید.

معمولا این روش برای کسب‌وکارهای کوچک و شرکت‌های فاقد سیستم منسجم فعلی مفید است.

در نهایت نیز در نظر بگیرید که هیچ نسخه ثابتی در این زمینه وجود ندارد؛ و همه چیز را نیازها و شرایط سازمان شما مشخص می‌کند. همچنین بدانید که هدف پروژه، راه‌اندازی، استقرار نرم افزار، یادگیری سازمان و انطباق با فرآیندها است.

معیارهای ارزیابی تامین‌کننده

بعید نیست که با وجود همه بررسی‌ها، همچنان احساس کنید که همه نرم افزارها شبیه به هم هستند. به عبارتی همه آنها در ظاهر رابط کاربری زیبا، پشتیبانی مناسب، پیاده‌سازی آسان و قابلیت‌های متعدد دارند. بنابراین در این نقطه باید تفاوت‌های اصلی را در قرارداده خرید و تعهدات ارائه‌دهنده جستجو کنید.

برای انجام این کار طراحی یک فرم ارزیابی و جدول امتیازدهی به تامین‌کننده‌ها، امکان اخد تصمیم صحیح و قابل دفاع را فراهم می‌کند.

معیارهای کلیدی ارزیابی تامین‌کننده

دستهمعیارچرا مهم است؟نکته
فنی و عملکردیپایداری و سرعت سیستمهر ثانیه تاخیر در ثبت یا ارجاع، در مقیاس بزرگ تبدیل به اتلاف قابل‌توجه زمان می‌شود.در دمو، عملکرد سیستم را با داده واقعی آزمایش کنید.
پشتیبانیزمان پاسخ‌گویی، نحوه گزارش خطا، کانال‌های ارتباطیمهم‌ترین عامل در رضایت بلندمدتدر قرارداد عدد مشخص بنویسید (مثلا پاسخ در کمتر از یک روز کاری).
مستندسازی و آموزشمیزان آموزش حضوری یا آنلاین، وجود دفترچه راهنماتضمین پایداری پروژه در غیاب افراد کلیدیآموزش نقش‌محور برای کاربران غیر‌فنی حیاتی است.
انعطاف‌پذیری و توسعه‌پذیریامکان افزودن ماژول یا تغییر فرآیندتغییرات سازمانی حتمی است.سوال کنید: تغییر فرآیند به چه میزان هزینه و زمان نیاز دارد؟
مالکیت داده و خروج اطلاعاتفرمت خروج، قابلیت مهاجرت به سیستم دیگراگر زمانی خواستید نرم افزار را عوض کنید؛ داده‌ها متعلق به شما هستند یا خیر؟در قرارداد بند شرایط خروج را اضافه کنید.
شفافیت هزینه‌هاهزینه لایسنس، پشتیبانی، آپدیت، آموزش، کاربران اضافههزینه واقعی در طول زمان تعیین‌کننده است.تخمین هزینه سه‌ساله را مبنا قرار دهید.

در ادامه به هر تامین‌کننده بر اساس مقیاس ۰ تا ۵، به معیارهای مختلف امتیاز دهید. سپس با وزن‌دهی (مثلا ۳۰٪ فنی، ۳۰٪ پشتیبانی، ۲۰٪ هزینه، ۲۰٪ انعطاف‌پذیری) امتیاز نهایی را مشخص کنید.

بندهای ضروری در قرارداد

چالش‌های متداول در سرویس‌های نرم افزاری بیش از آنکه مرتبط با مشکلات نرم افزاری باشد؛ به وجود ابهام در قرارداد ارتباط دارد. بنابراین پیش از امضای قرارداد خرید نرم افزار اتوماسیون اداری، مهم است که وجود و کیفیت موارد زیر را در آن بررسی کنید.

  • پشتیبانی شفاف: زمان پاسخ‌گویی، زمان رفع خطا و جریمه تاخیر
  • مالکیت داده‌ها: حق دسترسی کامل و دائمی شما به داده‌ها، حتی در صورت قطع همکاری
  • شرایط خروج: نحوه تحویل نسخه پشتیبان از داده‌ها در قالب استاندارد
  • به‌روزرسانی و پشتیبانی: آیا در قیمت سالانه لحاظ شده یا جداگانه محاسبه می‌شود؟
  • امنیت و محرمانگی: تعهد رسمی نسبت به حفاظت از داده‌های سازمان
  • برنامه آموزش: تعداد جلسات، فرمت و مسئولیت هزینه آن مشخص شود.
  • ضمانت تداوم سرویس: در صورت تغییر مالکیت شرکت یا توقف فعالیت، تکلیف داده‌ها و پشتیبانی چه می‌شود؟

در نهایت اگر تامین‌کننده از گنجاندن این بندهای شفاف در قرارداد طفره می‌رود؛ احتمالا نشانه‌ای از محدودیت در پشتیبانی واقعی است. در نظر بگیرید که یک قرارداد خوب یعنی پیشگیری از اختلاف، نه نشانه بی‌اعتمادی طرفین.

سنجش عملی نرم افزار اتوماسیون اداری

ارائه و فروش نرم افزارهای سازمانی معمولا با برگزاری جلسات دموی نرم افزار انجام می‌شود. آنچه در جلسات دمو ارائه می‌شود هم معمولا بخش محدود و کنترل شده و به عبارتی درخشان نرم افزار است. در واقع ترکیبی از محیط نرم افزاری تمیز، داده‌های آزمایشی بدون خطا و کاربر مسلط به سیستم (که دقیقا می‌داند کجا کلیک کند.) موجب ارائه‌ای بی‌نقص در روز دمو خواهد شد.

بر همین اساس مهم است که فرصتی برای سنجش عملی نرم افزار در محیط واقعی، با داده‌های واقعی و کاربران نهایی ایجاد کنید. در نتیجه اجرای آزمایشی یا پایلوت بخش مهمی از فرآیند خرید است.

هدف از اجرای آزمایشی

اجرای آزمایشی نرم افزار در محیط واقعی کمک می‌کند که سازگاری آن با شیوه کار سازمان خود را بسنجید. در واقع این آزمون باید بتواند به سوالات زیر پاسخ دهد:

  • کاربران در استفاده از سیستم احساس راحتی می‌کنند؟
  • گردش کارهای واقعی سازمان قابل پیاده‌سازی هستند؟
  • پشتیبانی و پاسخ‌گویی تامین‌کننده در عمل قابل‌اعتماد است؟

طراحی سناریوهای اجرای آزمایشی

در اجرای آزمایشی باید در عمل به سراغ سناریوهای واقعی بروید. این سناریوها خروجی فرآیندهای فعلی سازمان شما خواهد بود. به عنوان مثال می‌توان سناریوهای زیر را نمونه‌های متداولی در اغلب سازمان‌ها دانست.

  1. ثبت و گردش یک نامه بین چند نقش سازمانی
  2. بایگانی و بازیابی سند
  3. گزارش‌گیری مدیریتی (مثلا تعداد نامه‌های ارسال‌شده در ماه جاری به تفکیک واحد)

شاخص‌های ارزیابی اجرای آزمایشی

در پایان دوره‌ی آزمایشی (معمولا حدود دو تا چهار هفته)، شاخص‌های زیر را اندازه بگیرید:

شاخصهدفمثال از سنجش
زمان متوسط انجام فرآیندنشان‌دهنده بهره‌وری واقعیگردش یک نامه از ثبت تا بایگانی ≤ ۲ ساعت
نرخ خطا یا بازگشت فرآیندمیزان پیچیدگی یا ابهام سیستمکمتر از ۱۰٪ ارجاع اشتباه
پذیرش کاربرانمیزان استقبال کارمندانحداقل ۷۰٪ کاربران فعال در هفته دوم
میزان نیاز به پشتیبانینشان‌دهنده سهولت کاربریکمتر از ۲ درخواست پشتیبانی به‌ازای هر ۱۰ کاربر
پایداری سیستمارزیابی فنیبدون قطعی یا خطای جدی در طول پایلوت

روش مستندسازی نتایج اجرای آزمایشی

مهم است که کاربران بتوانند تجربه خود را در استفاده از نرم افزار ثبت کنند. بنابراین طراحی فرم‌های کوتاه برای امتیازدهی عددی (مثلا از 1 تا 5) به ویژگی‌های مختلف (مثلا راحتی کار) از جمله ابزارهای ضروری است.

دسته‌بندی کردن مشکلات و پیشنهادات به موارد فنی، آموزشی و فرآیندی نیز در این زمینه می‌تواند موثر باشد. همچنین برگزاری جلسه مشترک با تامین‌کننده نرم افزار برای مرور موارد و حل آنها مهم است.

استقرار و اجرای موفق

تا اینجا به شناخت نیازها، ارزیابی فنی و طراحی دوره آزمایشی پرداختیم. با این حال برای موفقیت، پس از اخذ تصمیم درست، نیازمند اجرای درست و مدیریت تغییر در سازمان هستیم. بسیاری از پروژه‌های مشابه به دلیل بد بودن نرم افزار شکست نمی‌خورند؛ بلکه فرآیند پیاده‌سازی و پذیرش در سازمان به شکلی حرفه‌ای مدیریت نمی‌شود.

بر همین اساس در این بخش می‌خواهیم مسیری حرفه‌ای و گام‌به‌گام را برای تجربه یک پیاده‌سازی یا استقرار خوب ارائه دهیم.

اجماع و مستندسازی تصمیم نهایی

در مرحله انتخاب نهایی و خرید نرم افزار اتوماسیون اداری بهتر است تیم تصمیم‌گیرنده شامل مجموعه‌ای از افراد موثر و مرتبط باشد.

در بسیاری از سازمان‌ها این گروه شامل افراد زیر هستند:

  • مدیرعامل
  • مدیر فناوری اطلاعات
  • مدیر دبیرخانه و واحد اداری
  • مدیران واحدهای اصلی سازمان
  • مدیر ارشد مالی

این تنوع دیدگاه‌ها باعث می‌شود نرم افزار اتوماسیون اداری نه فقط از نظر فنی، بلکه از نظر فرهنگی و رفتاری نیز با سازمان هماهنگ شود.

در نهایت ثبت تصمیم به شکل مستند و شامل موارد زیر توصیه می‌شود:

  • دلایل انتخاب نرم افزار
  • اهداف کمی (مثلا کاهش درصدی زمان گردش نامه‌ها)
  • معیارهای موفقیت (KPI)
  • جدول زمان‌بندی استقرار

برنامه‌ریزی برای استقرار نرم افزار

در مرحله اجرایی باید برنامه درستی برای استقرار نرم افزار داشته باشید. یک پیاده‌سازی خوب شامل مراحل جدول زیر است:

فازهدفخروجی مورد انتظار
۱. آماده‌سازیجمع‌آوری داده‌ها، پاک‌سازی اطلاعات، تعیین کاربران کلیدیلیست فرآیندها و کاربران نهایی
۲. نصب و تنظیم اولیهپیکربندی گردش کار، دسترسی‌ها و ساختار سازمانینسخه اولیه آماده تست
۳. تست کاربریسنجش سیستم توسط کاربران واقعیلیست اشکالات و اصلاحات
۴. آموزش و راه‌اندازی تدریجیآموزش کاربران نهایی و آغاز استفاده محدودنسخه عملیاتی پایدار
۵. بهینه‌سازی و بازبینیبررسی عملکرد پس از دو هفته تا دو ماهگزارش بهره‌وری و اصلاح نهایی

مدیریت تغییر و پذیرش کاربران

در اغلب موارد چالش پیاده‌سازی سیستم اتوماسیون اداری در یک سازمان، بیشتر از مسائل مرتبط با فناوری، به سیستم رفتاری نیروی انسانی مرتبط است. در واقع مقاومت در برابر تغییر امری ذاتی، عادی و طبیعی‌ترین واکنش افراد سازمان است. بنابراین این رویکرد مدیران مجموعه به مدیریت تغییر است که موجب حل مسئله و پذیرش رویکرد جدید در کاربران می‌شود.

سه اقدام ساده اما موثر در این زمینه:

  • کاربران را از ابتدا در تصمیم‌گیری دخیل کنید. وقتی احساس کنند بخشی از انتخاب بوده‌اند؛ احتمال مقاومت کمتر می‌شود.
  • آموزش را فقط فنی و تدریس روش کار نبینید. آموزش باید بر مزایای شخصی برای کاربران نیز تاکید کند.
  • موفقیت‌های کوچک را سریع اعلام کنید. مثلا کاهش زمان امضای اسناد در هفته اول را در گروه سازمان اطلاع دهید.

اندازه‌گیری موفقیت پس از استقرار

برای اطمینان از اینکه خرید نرم افزار اتوماسیون اداری در سازمان شما نتیجه داده، پس از ۱ الی ۳ ماه، شاخص‌های زیر را بسنجید:

شاخصمثال هدف مطلوبروش اندازه‌گیری
زمان متوسط گردش نامهکاهش حداقل ۲۵٪مقایسه قبل و بعد از استقرار
درصد کاربران فعالبالای ۸۰٪گزارش ورود به سیستم
نرخ خطا در ارجاعکمتر از ۵٪بازخورد دبیرخانه
رضایت کاربرانمیانگین ۴ از ۵پرسش‌نامه کوتاه آنلاین
هزینه‌های جانبیعدم افزایش محسوسبررسی صورتحساب‌ها و زمان صرف‌شده

چک‌لیست خرید نرم افزار اتوماسیون اداری

  • نیازسنجی دقیق: پرسونای کاربران و فرآیندهای سازمان را مشخص کرده‌اید؟
  • ماتریس اولویت‌ها: معیارهای کلیدی با وزن مشخص برای تصمیم‌گیری دارید؟
  • ویژگی‌های عملیاتی: سیستم را با سناریوهای واقعی آزمایش کرده‌اید؟ (نه فقط مشاهده دمو)
  • مدل استقرار مناسب: سناریوی پایلوت، فازبندی یا تحول سریع سازمان‌تان متناسب است؟
  • ارزیابی تامین‌کننده: پشتیبانی، مالکیت داده، شفافیت هزینه و انعطاف‌پذیری بررسی شده است؟
  • دوره آزمایشی و شاخص‌های واقعی: پذیرش کاربران، زمان گردش فرآیندها، نرخ خطا و پایداری سیستم ارزیابی شده است؟

خرید نرم افزار اتوماسیون اداری تنها درباره انتخاب بهترین محصول نیست؛ بلکه درباره تجربه واقعی کاربران، سازگاری با فرآیندهای سازمان و مدیریت هوشمند ریسک‌ها و هزینه‌ها است. بنابراین تنها با استفاده از یک رویکرد مرحله‌ای و حرفه‌ای، احتمال موفقیت پروژه به حداکثر می‌رسد؛ و سرمایه‌گذاری سازمان به نتیجه ملموس و پایدار تبدیل می‌شود.

آنچه در این مقاله میخوانید

    سوالی دارید از ما بپرسید
    تلفن: ۸۴۳۶۳۰۰۰-۰۲۱

    با ما در ارتباط باشید
    Hidden
    Hidden
    نوع درخواست
    آدرس
    تماس با ما

    خیابان خالد اسلامبولی (وزرا) خیابان هجدهم شماره ۳۰

    خیابان ولیعصر نرسیده به توانیر خیابان لنکران شماره ۵

    ۰۲۱−۸۴۳۶۳۰۰۰

    info[@]rayvarz.com

    تمامی امتیاز سایت متعلق به شرکت مهندسی نرم افزار رایورز می باشد.